Υπάρχει ένας παλιός γερμανικός θρύλος - ξέρετε, από εκείνους που ακροβατούν στα όρια μεταξύ μύθου και πραγματικότητας - που έμεινε γνωστός ως "Ο Αυλητής του Χάμελιν" (The Pied Piper of Hamelin) ενώ στα ελληνικά έχει επίσης εκδοθεί υπό τους τίτλους "Ο Μαγικός Αυλός" (ο τίτλος αυτός ενίοτε αναφέρεται και στην γνωστή όπερα του Μότσαρτ) ή "Η Μαγική Φλογέρα".
Πολλά έχουν ειπωθεί γι αυτό το παραμύθι. Οι περισσότερες απόψεις καταλήγουν στο ότι βασίστηκε σε πραγματικά γεγονότα που είχαν να κάνουν με την ξαφνική εξαφάνιση ή αφανισμό των παιδιών της πόλης του Χάμελιν. Όμως, μέσα στους αιώνες -ο μύθος χρονολογείται από τα μέσα του 1200- η ιστορία αλλάχτηκε και παρουσιάστηκε με διάφορες εκδοχές. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να εμπλουτιστεί με διάφορα νοήματα και συμβολισμούς που απευθύνονται τόσο σε όσους μπορούν να τα διακρίνουν όσο και στο ασυνείδητο των μικρών παιδιών που διαβάζουν την ιστορία...
"Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν μία πλούσια και όμορφη πόλη που λεγόταν Χάμελιν. Έναν χειμώνα, όμως, το Χάμελιν γέμισε αρουραίους και το πρόβλημα ήταν πολύ μεγάλο. Τα τρωκτικά 'θέριζαν' τα πάντα στο διάβα τους, και έτσι, ο λοιμός και οι ασθένειες απειλούσαν την πόλη και τους κατοίκους της που μέχρι πρότινος απολάμβαναν μία πλουσιοπάροχη ζωή.
Ο πληθυσμός βυθίστηκε στην απόγνωση, ώσπου μια μέρα, εμφανίστηκε από το πουθενά ένας αυλητής με πολύχρωμα ρούχα και πρότεινε στον δήμαρχο της πόλης μία λύση. Ο αυλητής υποσχέθηκε να διώξει τα ποντίκια έναντι κάποιας αμοιβής. Και έτσι έγινε. Έπαιξε με την φλογέρα του έναν σκοπό που μάγεψε τα τρωκτικά, παρασέρνοντας τα στο διπλανό ποτάμι όπου και πνίγηκαν. Παρόλο όμως που ο αυλητής εκπλήρωσε την υπόσχεση του, οι κάτοικοι αρνήθηκαν να τον ξεπληρώσουν. Τότε, ο αυλητής έπαιξε έναν άλλο περίεργο σκοπό, μαγεύοντας όλα τα παιδιά του Χάμελιν που τον ακολούθησαν μακριά από τα σπίτια τους και χάθηκαν στα βάθη μιας σπηλιάς για πάντα...".
Αυτή είναι, σε γενικές γραμμές, η ιστορία μας ενώ υπάρχουν και άπειρες παραλλαγές της. Μία εκδοχή θέλει να χάνονται όλα τα παιδιά εκτός από τρία: ένα που πήγαινε μπουσουλώντας, ένα τυφλό και ένα κουφό. Επίσης, σε μία άλλη εκδοχή, υπάρχει και ένα τρωκτικό που επιβιώνει. Ακόμη και αυτή η λεπτομέρεια έχει τη σημασία της, όπως θα δούμε παρακάτω.
Το πρώτο και κυρίαρχο σύμβολο του παραμυθιού είναι ο μαγικός αυλός. Το μουσικό αυτό όργανο όμως, δεν είναι τίποτα άλλο παρά το μέσο, το εργαλείο του αυλητή, ο οποίος φαίνεται να διαμορφώνει τις καταστάσεις ανάλογα με την βούληση του. Με λίγα λόγια, αυτός ο άνθρωπος μάς δείχνει την δυνατότητα αλλά και τον τρόπο. Φέρνει το μήνυμα της δύναμης του Ήχου και του πως συγκεκριμένες δονήσεις παράγουν συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Όμως, όπως οι κάτοικοι του Χάμελιν, έτσι και ο μέσος άνθρωπος δυσκολεύεται να πληρώσει το απαραίτητο αντίτιμο προκειμένου να αλλάξει τη ζωή του. Και εκεί που θα μπορούσε να έχει τα πάντα, καταλήγει να χάσει ό,τι πιο ιερό. Την καθαρή (αδογμάτιστη) αντίληψη που του δίνει το παιδί μέσα του. Στην καλύτερη περίπτωση, μένει με ένα "τυφλό" ή "κουφό" παιδί που μόλις και μετά βίας μπορεί να ακουστεί. Όσο για τον έναν και μοναδικό ποντικό που διασώθηκε σαν από θαύμα, είναι εδώ για να μας θυμίζει τη σοφία του σύμπαντος και τη δυνατότητα ύπαρξης κάθε κατάστασης, ακόμη και της πιο αρνητικής.
Ο Ήχος έχει τη δυνατότητα να εξαγνίζει και να καθαρίζει από κάθε μιαρή εσωτερική κατάσταση (ποντίκια). Όταν όμως κανείς αρνείται να αποκολληθεί από την ασφάλεια της ύλης και, παράλληλα, αρέσκεται στο τραγούδι των Σειρήνων, τότε μένει πίσω, χάνει την επαφή με το παιδί μέσα του και, μαζί με αυτό, την δυνατότητα για κάθαρση και εξέλιξη.
Εμβαθύνοντας στο παραμύθι ακόμη περισσότερο, βρίσκουμε αρκετά κοινά σημεία με τα όσα συμβολίζει η κάρτα των ταρώ με τον αριθμό 0 ή 22, που δεν είναι άλλη από την κάρτα "Ο Τρελός".
"Ως τα μισά του του ΙΕ' αιώνα, η 1η Ιανουαρίου ονομαζόταν Γιορτή των Τρελών, γιατί εκείνη τη μέρα πολλοί συνήθιζαν να κάνουν τους τρελούς, παρωδώντας τη θρησκευτική ηθική και τελετουργία, σε σημείο που κάποτε αυτό να φτάνει ως τη θρασύτητα.
Απ' αυτόν τον θεσμό πήρε τ' όνομα του κι ο γελωτοποιός των βασιλιάδων στη φεουδαρχική κοινωνία του Μεσαίωνα. Ένας τέτοιος τρελός είχε το δικαίωμα να σατυρίζει τους αφέντες του και να τους κάνει αυθάδικες φάρσες που άλλος κανείς δε θα τις αποτολμούσε. Ο ιδιαίτερα προικισμένος τρελός αποκτούσε μερικές φορές μια φήμη που ξεπερνούσε τα όρια της επικράτειας του κυρίου του, και κάποτε γινόταν τόσο ξακουστός ώστε να μπορεί να ταξιδέψει όπου θέλει, προσφέροντας τις υπηρεσίες του σε βασιλιάδες, πρίγκιπες και βαρώνους, που είχαν την ευχέρεια να του δίνουν ένα μεγάλο μισθό.", γράφει στην εξαιρετική του ανάλυση ο Ν. Σημηριώτης στο βιβλίο του Η Μαντική Τέχνη του Ταρώ (εκδ. Μακρή). Ενώ παρακάτω αναφέρει: "(ενν. Ο Τρελός) Είναι ο αλήτης που ζει στο περιθώριο της κοινωνίας, που τραβάει το δρόμο του αδιαφορώντας για τους κανόνες και τις συμβατικότητες με τις οποίες οι άνθρωποι ζητούν να τον περιορίσουν. Είναι ο τρελός που κλείνει μέσα του το σπόρο της μεγαλοφυΐας, που ο κόσμος τον περιφρονεί αλλά αυτός είναι ο 'καταλύτης' που θ' αλλάξει την όψη του κόσμου.".
Η διαδικασία αποσυμβολισμού θα μπορούσε να συνεχιστεί για αρκετές γραμμές ακόμη αλλά, κάπου εδώ, θα προτιμούσα να αφήσω το σπόρο να θεριέψει στη φαντασία του αναγνώστη...
Έχοντας σαν οδηγό το παράδειγμα του "τρελού" αυλητή, του μοναδικού όντος που του επιτρέπεται από το σύστημα να βρίσκεται με το ένα πόδι μέσα και με το άλλο έξω από αυτό, το πλάσμα που συμβολίζει το τέλος και την αρχή ταυτόχρονα, θεωρώ ότι ήρθε η ώρα να αποφασίσουμε τι είδους εξέλιξη θέλουμε να έχουμε και να πληρώσουμε -συνειδητά πλέον- το αντίστοιχο τίμημα. Βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν και αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να γίνουμε οτιδήποτε εμείς επιλέξουμε. Οι δυνατότητες ανοίγονται διάπλατα μπροστά μας, ήταν πάντα εκεί, μόνο που στην Εποχή μας είναι επιβεβλημένο να πιάσουμε τον μαγικό αυλό και να στείλουμε τα δεσμά μας στη λήθη...
Μαίρη Μπρούσου / oneirocosmos.gr ©
